Het Openbaar Ministerie en de rechtbank zijn al enige tijd hard aan het werk om verschillende werkprocessen in het strafrecht te digitaliseren. In dit artikel vertellen we u over de stand van zaken en hoe deze digitalisering van invloed kan zijn op het werk van de advocatuur.

Documentenstroom beter managen

Binnen het strafrecht wordt digitaal werken steeds meer gemeengoed. Een tijd geleden werd in de strafketen de noodzaak gevoeld om de documentenstroom beter te stroomlijnen; digitalisering is een deel van de oplossing. Daarom wordt binnen het strafrecht meer en meer papierloos en digitaal gewerkt.

Enkelvoudige strafzaken: Advocatenportaal

In enkelvoudige strafzaken (politierechterzaken) werken rechtbank en parket vrijwel alleen nog met digitale documenten. Die stukken komen vanuit GPS, het registratiesysteem van het Openbaar Ministerie én de Rechtspraak, van het parket naar de rechtbank. GPS maakt digitale dossiervorming mogelijk en heeft koppelingen met verschillende partners, waaronder de advocatuur. Sinds 2015 kunnen advocaten in enkelvoudige strafzaken de dossiers digitaal downloaden via het advocatenportaal dat de Rechtspraak in nauw overleg met de Nederlandse Orde van Advocaten en het OM heeft ontwikkeld.

Meervoudige strafzaken digitaliseren

Inmiddels wordt ook een groeiend aantal meervoudige strafzaken ('maatwerkzaken') digitaal behandeld. Sinds 2016 testen de rechtbanken Den Haag, Rotterdam en Noord-Holland de nieuwe systemen in het project 'GPS Maatwerk'. Op dit moment doen de rechtbank en het parket Midden-Nederland ervaring op in een aantal strafzaken met het volledig digitaal verwerken van MK-zaken (zonder preventief gehechte verdachten). Op 15 september vond de eerste MK-zitting met GPS Maatwerkzaken plaats in Lelystad, gevolgd door een digitale zitting in Utrecht op 16 oktober jongstleden. Beide zittingen verliepen goed en leverden tegelijkertijd ook ontwikkelpunten op die in behandeling worden genomen door het projectteam. In november vindt de volgende digitale zitting plaats in Lelystad, gevolgd door een digitale zitting in Utrecht in december. Stap voor stap doen we zo ervaring op met digitaal werken en verbeteren we dit ook steeds.

GPS Maatwerk en de advocatuur
Wat merkt u hiervan als advocaat in een strafzaak ? Naast dat u kunt zien dat de officier, griffier en rechters geen papieren dossier meer (hoeven te) gebruiken, zijn een aantal  zittingszalen in Midden-Nederland aangepast aan het digitale werken. Er zijn verzonken schermen geplaatst in de tafels en aan de muren hangen schermen waarop tijdens de zitting stukken en afbeeldingen getoond kunnen worden. Ook is het voor iedere advocaat mogelijk om het dossier digitaal verstrekt te krijgen en vanaf een zelf meegebracht device tijdens de zitting te lezen. Het advocatenportaal zal op den duur aangesloten worden op GPS Maatwerk.

Voorgeleidingen
Het kabinet Rechter-Commissaris in strafzaken werkt al met digitale dossiers. De voorgeleidingsdossiers worden niet meer op papier verstrekt, maar digitaal: u kunt deze downloaden via een link. Telefonisch hoort u de datum en tijd van de voorgeleiding en het wachtwoord voor de digitale bestandenpostbus. Per mail ontvangt u vervolgens de link naar de digitale bestandenpostbus. Op termijn wordt het mogelijk om via het Advocatenportaal deze stukken te delen.

Module Preventieven

In 2018 zal in Midden-Nederland ook gestart worden met het ontsluiten van de Preventieven-  module van GPS. Deze module ondersteunt het digitaal werken aan zaken waarbij de verdachte preventief gehecht zit. Bij andere parketten wordt daar op dit moment mee geoefend in verschillende pilots.

Meer informatie?

Op de site van de rechtspraak is o.a. een lijst met veelgestelde vragen en antwoorden voor advocaten opgenomen. Mocht u aanvullende informatie willen, neem dan contact op met Mariska van Mierlo (OM), Christel Schroten (ZM, tot 1 januari 2018) of Anouk Doekes (ZM, vanaf 1 januari 2018). Inmiddels hebben de projectleiders een presentatie over GPS Maatwerk en digitalisering in het algemeen verzorgd tijdens de SOSAM bijeenkomst op 16 november.